Gebrek aan vaardigheden

Veel hoogbegaafde leerlingen missen de vaardigheden om goed te kunnen functioneren. Ze hebben nooit hoeven plannen, weten niet hoe ze moeten stampen en halen zonder moeite hoge cijfers. In eerste instantie lukt dat misschien nog wel, maar de kans dat deze kinderen vastlopen is vrij groot.

Voor de docent is het gewoon een leerling die niet goed mee kan komen, of ergens onderweg blijft hangen. Voor deze leerling is het een aardverschuiving: zonder moeite was hij een briljante leerling, nu lukt ineens niets meer! De conclusie is gemakkelijk getrokken: ‘hier ben ik niet slim genoeg voor’. Afhaken en afglijden op de onderwijsglijbaan ligt voor de hand. Dit is niet goed voor de school en niet goed voor de leerling. Laat deze leerling niet te lang tobben, hij heeft het voor zichzelf zwaar genoeg. XL-leren biedt hem en de school handvatten om hem weer op de rit te krijgen.

Do’s en don’ts

  • Spreek deze leerling nooit aan op zijn begaafdheid, dat doe je ook niet bij een leerling die minder begaafd is
  • Noem de leerling nooit lui; hij is niet lui, hij heeft een gebrek aan vaardigheden, die overigens goed te trainen zijn
  • Kleineer deze leerling niet, hij zal jou daarna ook niet meer serieus nemen
  • Deze leerling kan zomaar iets beter weten dan jij; kat hem niet af, maar reageer enthousiast. Hiermee geef je aan dat je een leergierige houding waardeert
  • Kijk of je zelf in staat bent de leerling te begeleiden bij het zoeken naar andere strategieën. Zo niet, wacht dan niet te lang met het zoeken naar professionele hulp; het kan de redding zijn van het zelfbeeld van deze leerling
  • Beloon de leerling ook om zijn inzet, niet alleen om het eindresulataat
  • Spreek deze leerling gerust persoonlijk aan op zijn functioneren, niet op zijn zijn; spreek niet de hele groep aan als je één of twee leerlingen bedoelt
  • Deze leerling is in de aard van de zaak niet geïnteresseerd in cijfers, maar in het leren van dingen. Bekijk voor jezelf wat cijfers voor jou betekenen

Kenmerken, de leerling:

  • oogt ongeïnteresseerd, de stof boeit niet, cijfers boeien niet
  • haalt zeer wisselende resultaten
  • besteedt een groot deel van zijn tijd op en buiten school aan hobby’s
  • is erg perfectionistisch
  • wil steeds bevestiging
  • stelt continu regels ter discussie

Boeken over hoogbegaafdheid in het Voortgezet Onderwijs

De hoogbegaafdheid survivalgids
Tessa Kieboom, Danielle Verheye i.s.m. Luc Descamps
Als eerste kennismaking met hoogbegaafdheid met name voor leerlingen in de brugklas. Een toegankelijk geschreven boek over hoogbegaafdheid. Op een luchtige toon worden de thema’s helder in beeld gebracht.

Survivalgids voor hoogbegaafde pubers
Jessica Colins
Dit boek staat boordevol tips om de middelbare school door te komen. Hoe ga je om met faalangst en overgevoeligheid? Wat als je niet gemotiveerd bent? Hoe weer je pestkoppen? En wat te doen als jij het beter weet dan de leraar?

Hoogbegaafde pubers
Janneke Breedijk en Noks Nauta
In dit boek komen hoogbegaafde jongeren aan het woord. Ze vertellen over hun leven thuis en op school, hun ervaringen met of juist zonder vrienden, hun idealen en dromen. In elf hoofdstukken willen de auteurs hoogbegaafde jongeren (in de tienerleeftijd) en hun ouders bereiken met ervaringen en informatie. Deze verhalen kunnen daarnaast ook voor leraren, psychologen en artsen van grote waarde zijn, waardoor zij in hun werk deze jongeren (eerder) herkennen en beter met hen kunnen omgaan.